การตั้งครรภ์ครั้งแรกถือเป็นเรื่อง ใหญ่ที่น่ายินดีสำหรับคุณพ่อคุณแม่ แต่มีอาการหนึ่งที่น่าเป็นห่วงสำหรับคุณแม่มือใหม่คือ ภาวะครรภ์เป็นพิษที่อาจเป็นอันตรายต่อคุณแม่ตั้งเครรภ์ตั้งแต่ปวดศีรษะมาก ตาพร่ามัว หรือ อาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ แต่ จากงานวิจัยพบว่า ภาวะครรภ์เป็นพิษสามารถตรวจหาความเสี่ยงและป้องกันได้ ซึ่งหากตรวจพบความเสี่ยงได้เร็วและแพทย์ให้การดูแลเพื่อป้องกันภาวะดังกล่าว จะช่วยให้คุณแม่และลูกน้อยในครรภ์ ลดความเสี่ยง จากภาวะครรภ์เป็นพิษ และช่วยให้เด็ก เติบโตได้ตามปกติ
ทนพ.ญ. กัญจนา สาเอี่ยม ผู้อำนวยการห้องปฏิบัติการตรวจวิเคราะห์ทางการแพทย์ บริษัท เนชั่นแนล เฮลท์แคร์ ซิสเท็มส์ (N Health) กล่าวว่า ภาวะครรภ์เป็นพิษ คือ ภาวะที่หญิงตั้งครรภ์มีความดันโลหิตสูง ตั้งแต่ 140/90 มิลลิเมตร (มม.) ปรอทขึ้นไปร่วมกับมีภาวะโปรตีนหรือไข่ขาวในปัสสาวะ และอาจมีอาการบวมตามแขนขาและใบหน้า ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว และมีโอกาสทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เกิดขึ้น และอาจส่งผลต่อทั้งคุณแม่ และทารกในครรภ์ถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยทั่วไปภาวะครรภ์เป็นพิษมักเกิดในหญิงตั้งครรภ์ที่อายุครรภ์มากกว่า 20 สัปดาห์ไปจนถึง 1 สัปดาห์หลังคลอด
องค์การอนามัยโลก (WHO) รายงานว่าทุกๆปี มีผู้หญิงกว่า 70,000 คนที่เสียชีวิตจากภาวะครรภ์เป็นพิษ และ ทารกเสียชีวิตภาวะดังกล่าวถึง50,000 คนทั่วโลก(1) ขณะที่สถาบันสุขภาพแห่งชาติ ประเทศสหรัฐฯ (NIH) ระบุ 2-8% ของผู้หญิงที่ตั้งครรภ์จะมีภาวะครรภ์เป็นพิษ จึงต้องรณรงค์ให้ทั่วโลกตระหนักว่าภาวะครรภ์เป็นพิษมีอันตรายถึงชีวิต
โดยภาวะครรภ์เป็นพิษอาจพบได้แม้ในคุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีสุขภาพดี มีปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ เป็นการตั้งครรภ์ครั้งแรก ตั้งครรภ์ในขณะอายุน้อยกว่า 18 ปี หรือมากกว่า 35 ปี ตั้งครรภ์แฝด เคยมีประวัติครรภ์เป็นพิษในการตั้งครรภ์ครั้งก่อน มีโรคประจำตัวเรื้อรังก่อนการตั้งครรภ์ เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน โรคไต โรคแพ้ภูมิตนเอง (SLE) ข้ออักเสบรูมาตอยด์
ทั้งนี้ คุณแม่ตั้งครรภ์ส่วนใหญ่มักไม่ทราบว่าตนเองมีภาวะครรภ์เป็นพิษ จึงอาจมีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนที่ทำให้ทั้งคุณแม่และทารกในครรภ์เสียชีวิตได้ โดยภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดในคุณแม่ตั้งครรภ์ ได้แก่ ชัก การทำงานของไตผิดปกติหรือไตวาย ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด มีเลือดออกในระหว่างตั้งครรภ์ ภาวะเลือดออกในสมอง น้ำท่วมปอด ส่วนภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดกับทารก ได้แก่ ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ ทารกแรกคลอดน้ำหนักตัวน้อย ทารกคลอดก่อนกำหนด และทารกเสียชีวิตในครรภ์
สาเหตุของการเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษ ยังไม่เป็นที่ทราบชัดเจน แต่สันนิษฐานว่า อาจเกิดจากการตอบสนองอย่างผิดปกติ ของกลไกภูมิคุ้มกันของตัวแม่ต่อการตั้งครรภ์ หรือจากกรรมพันธุ์ เกิดความไม่สมดุลกันระหว่างโปรตีน ที่ส่งเสริมการสร้างหลอดเลือด (PlGF; Placental Growth Factor) และโปรตีนที่ยับยั้งการสร้างหลอดเลือด (sFlt-1: Soluble Fms-like Tyrosine Kinase-1) ทำให้ร่างกายไม่สามารถสร้างหลอดเลือดไปเลี้ยงรกได้เพียงพอ และอาจเกิดการตายของเนื้อรก บางส่วนมีการปล่อยสารที่ส่งผลให้หลอดเลือดทั่วร่างกายของสตรีตั้งครรภ์หดตัวเกิดภาวะความดันโลหิตสูงขึ้น
ในปัจจุบันมีการตรวจคัดกรองประเมินความเสี่ยงต่อภาวะครรภ์เป็นพิษโดยตรวจสารบ่งชี้ภาวะครรภ์เป็นพิษ PlGF; Placental Growth Factor ประเมินร่วมกับประวัติของหญิงตั้งครรภ์ อายุครรภ์ การวัดค่าความดันโลหิต (Mean Arterial Pressure) การวัดการไหลเวียนของเส้นเลือดที่เลี้ยงมดลูก (Uterine Artery Doppler) โดยสามารถตรวจได้ตั้งแต่อายุครรภ์ตั้งแต่ 11 สัปดาห์ -13 สัปดาห์ 6 วัน ซึ่งยังไม่มีอาการของภาวะครรภ์เป็นพิษ ช่วยให้แพทย์วางแผนการป้องกันและดูแล ได้ตั้งแต่ก่อน เกิดภาวะนี้ทำให้การรักษามีประสิทธิภาพและลดภาวะแทรกซ้อนที่จะเกิดต่อทั้งมารดาและทารกได้
ดังนั้น หากคุณแม่ตั้งครรภ์มีความเสี่ยงที่เข้าข่ายจะเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษขึ้น ควรรีบปรึกษาแพทย์แต่เนิ่นๆ เพื่อแพทย์จะได้ดูแลและติดตามอาการได้อย่างใกล้ชิด สามารถตรวจคัดกรองประเมินความเสี่ยงต่อภาวะครรภ์เป็นพิษ ได้ที่ห้องปฏิบัติการของ N Health หรือ โรงพยาบาลชั้นนำ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ 02-762-4000 หรือ Email : customerservices@nhealth-asia.com
อ้างอิง:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4354613/ Risk factors and effective management of preeclampsia
2. http://haamor.com/th/ครรภ์เป็นพิษ ครรภ์เป็นพิษ (Preeclampsia)
เกี่ยวกับ N Health
N Health ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2544 ปัจจุบัน N Health ประกอบด้วย บริษัท เนชั่นแนล เฮล์ทแคร์ ซิสเท็มส์ จำกัด บริษัท ไบโอ โมเลกุลลาร์ แลบบอราทอรี่ส์ (ประเทศไทย) จำกัด และ บริษัท เอ็น เฮลท์ พยาธิวิทยา จำกัด
N Health เป็นผู้เชี่ยวชาญในการบริการด้านการสนับสนุนบริการทางการแพทย์และธุรกิจโรงพยาบาล ในด้านต่าง ๆ ดังนี้ บริการตรวจวิเคราะห์ทางการแพทย์ บริการด้านวิศวกรรมทางการแพทย์ บริการงานปราศเชื้อแบบครบวงจร บริการบริหารและบริการผ้าแบบครบวงจร บริการบริหารศูนย์ไตเทียม บริการบริหารจัดการการแพทย์ทางไกล ตัวแทนจัดจำหน่าย อุปกรณ์และเครื่องมือแพทย์ บริการการจัดซื้อจัดหาที่ครบวงจร บริการบริหารคลังยาและเวชภัณฑ์ บริการโลจิสติกส์ในธุรกิจสุขภาพ
บริษัทฯ ครอบคลุมการให้บริการด้วยสาขากว่า 50 สาขาในประเทศไทย และต่างประเทศ เช่น กัมพูชา พม่า และสิงคโปร์ ด้วยเทคโนโลยีและระบบการทำงานแบบมาตรฐานสากล
ค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ N Health ได้ที่ http://www.nhealth-asia.com
