เคล็ดลับการสอนลูก

เด็กเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีความสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาประเทศ จึงสมควรที่จะได้รับการดูแลปกป้องและพัฒนาให้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสติปัญญา มิติทางด้านสติปัญญาเป็นสิ่งที่พ่อแม่ผู้ปกครองมักจะให้ความสำคัญมากที่สุด แต่จากการสำรวจพบว่าพ่อแม่ผู้ปกครองยังขาดความเข้าใจที่ถูกต้องในการเสริมสร้างความฉลาดในเด็ก ด้วยเหตุนี้ เด็กไทยจึงมีปัญหาพัฒนาการและสติปัญญาล่าช้า ดังจะเห็นได้จากการสำรวจของกรมอนามัย ในปี 2542-2557 พบเด็กที่พัฒนาการสงสัยล่าช้ามีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อยๆ (ร้อยละ 29.7, 29, 32.3, 29.7 และ 27.5 ตามลำดับ)

แนวทางการเสริมสร้างความฉลาดให้ลูกโดยพ่อแม่และผู้เลี้ยงดู สามารถทำได้โดยผ่านกิจกรรมในชีวิตประจำวัน หรือใช้อุปกรณ์ที่หาได้ในบ้าน ใช้เวลาคุณภาพสร้างความผูกพัน เพื่อให้ลูกได้เติบโตทั้งทางร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสติปัญญา

เคล็ดลับการสอนลูกให้มีวินัย เป็นบันไดขั้นแรกในการสร้างความฉลาด

โดยเริ่มต้นจากการที่ลูกสามารถปฏิบัติตามข้อตกลงของครอบครัว อยู่ในกฎระเบียบของโรงเรียนได้ พ่อแม่สามารถสร้างวินัยให้ลูกด้วยกิจกรรมการฝึกสมาธิผ่านกิจกรรมการอ่านหนังสือ วาดรูป-ระบายสี เล่นกีฬา เป็นต้น พ่อแม่เป็นตัวอย่างที่ดีในการฝึกระเบียบวินัยให้กับลูก เช่น การวางรองเท้าให้เป็นระเบียบ ไม่เปิดทีวีระหว่างการกินข้าว

เคล็ดลับการสอนลูกให้เก่งคิด คณิตศาสตร์

สามารถทำได้ง่ายๆ ผ่านกิจกรรมและอุปกรณ์ในชีวิตประจำวัน ได้แก่

• การสังเกต โดยใช้ประสาทสัมผัส (ตา หู จมูก ลิ้น ผิวกาย) ในการเรียนรู้ผ่านสิ่งที่เขาพบเห็นทุกวัน
• การแบ่งประเภทสิ่งของที่เหมือนกันหรือแตกต่างกัน
• การเปรียบเทียบ เช่น เล็กกว่า ใหญ่กว่า ยาวกว่า เป็นต้น
• การจัดลำดับสิ่งของตั้งแต่ 3 ชิ้นขึ้นไป ตามความยาว ความสูง เช่น จากยาวสุดไปสั้นสุด เป็นต้น
• การวัดโดยสอนให้ลูกหาความยาว ความสูง หรือน้ำหนักของของเล่นหรือของใช้
• สอนนับจำนวน เช่น นับจำนวนอวัยวะในร่างกาย นับสมาชิกในบ้าน นับผลไม้ เป็นต้น
• สอนเรื่องรูปทรงและขนาด โดยใช้สิ่งของในบ้านที่ลูกสามารถมองเห็นได้ เริ่มจากรูปทรงพื้นฐาน สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม วงกลม เป็นต้น

เคล็ดลับการสอนลูกให้เก่ง อ่าน-เขียน ไทย

การอ่านมีส่วนช่วยในการส่งเสริมพัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจของลูก ถ้าลูกได้เรียนรู้ภาษจากพ่อแม่โดยตรง ลูกจะสามารถเชื่อมโยงความหมายของเสียงกับภาพคำศัพท์ได้ดีกว่าเรียนจากเทปหรือวีดีโอ เช่น

• สอนลูกเรียนรู้การจัดคู่ระหว่างรูปร่างและตัวอักษร
• การบอกเสียงสัมผัส เล่นเกมกับลูกโดยให้บอกคำที่มีเสียงเหมือนกัน หรือชักชวนให้ร้องเพลงง่ายๆ ที่ลูกสามารถร้องได้
• สอนให้ลูกจดจำตัวอักษรและเสียงของตัวอักษร
• สอนวิธีการอ่านหนังสือต้องเริ่มจากซ้ายไปขวาและบนลงล่าง
• การฝึกเขียนตัวอักษรและคำต่างๆ จะช่วยให้ลูกซึมซับการอ่านได้ดีขึ้น โดยเลือกใช้ดินสอที่เหมาะกับมือของลูก
• สอนวิธีการใช้หนังสือว่าต้องเปิดจากขวาไปซ้าย ขณะอ่านหนังสือให้ลูกฟังตั้งคำถามเพื่อให้ลูกมีส่วนร่วม หรือหลังการอ่านให้ลูกได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับหนังสือที่ได้อ่าน
• ฝึกลูกให้ฟังเรื่องเล่าต่างๆ เป็นการช่วยให้ลูกมีประสบการณ์เกี่ยวกับภาษามากขึ้น จะทำให้ลูกเรียนรู้การอ่านได้ง่ายขึ้น
  
  

การเสริมสร้างความฉลาดแก่ลูกนั้นเป็นสิ่งที่พ่อแม่สามารถทำได้ที่บ้าน ผ่านการเล่นและกิจวัตรประจำวัน ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ลูกทุกคนต้องการ การทำกิจกรรมเพื่อเสริมสร้างความฉลาดแก่ลูกนั้นไม่ใช่สิ่งที่จะเกิดขึ้นได้เอง แต่เป็นสิ่งที่พ่อแม่และผู้เลี้ยงดูจะต้องให้ความสำคัญในการส่งเสริมพัฒนาการลูก ซึ่งไม่จำเป็นต้องใช้เวลามากหรือของเล่นราคาแพง แต่เป็นการที่เด็กได้เล่นกับพ่อแม่ซึ่งเป็นบุคคลสำคัญที่สุดของลูก ได้ฝึกทักษะต่างๆในระหว่างเล่น ได้เล่นในบรรยากาศที่สนุกสนานและอบอุ่น เพียงเท่านี้เด็กจะได้รับการส่งเสริมพัฒนาการทางสมองจากกิจกรรมที่เล่นและมีพัฒนาการทางอารมณ์และสังคมที่ดีจากการได้ใช้เวลาที่ดีกับพ่อแม่

เรียบเรียงโดย  :  Mamaexpert Editorial Team 

ขอบคุณข้อมูล : กรมสุขภาพจิต สถาบันราชานุกูล ลูกฉลาดหัวไวเพราะความใส่ใจของพ่อแม่, 2559