1. อาหารเสริมทารก คืออะไร พ่อแม่หลายคนยังไม่รู้เลย

ความเข้าใจผิด

พ่อแม่บางคนเข้าใจว่า อาหารเสริมคืออะไรก็ได้ที่ลูกกินแล้วไปเสริมให้สุขภาพดี (แม้จะกินเพียงเล็กน้อย) หรือหมายถึงอาหารที่กินเพิ่มจากอาหารที่กินตามปกติเมื่อคิดแบบนี้ จึงให้ลูกกินโดยไม่สนใจในปริมาณและคุณภาพของอาหารชนิดนั้นกันเลย บางครั้งลูกน้อยจึงได้รับอาหารเสริมที่ไม่เหมาะสมกับวัยของเขาไป

สิ่งที่ถูกต้อง  

จริง ๆ แล้วอาหารเสริม หมายถึงอาหารอื่น ๆ ที่ลูกน้อยได้รับนอกเหนือจากนมแม่หรือนมผสม(นมผง) เพื่อให้ลูกน้อยได้รับสารอาหารครบถ้วนและเพียงพอต่อการเจริญเติบโต แม้ว่า นมแม่จะเป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับลูกน้อย แต่เมื่อลูกอายุ 6 เดือน ปริมาณสารอาหารที่ได้จากนมแม่ เริ่มไม่พอกับความต้องการของลูก การให้อาหารเสริมที่มีคุณภาพในปริมาณที่เหมาะสมกับวัยของลูก จึงเป็นสิ่งจำเป็นต่อการเติบโตของเขา เพราะฉะนั้นการให้อาหารเสริม พ่อแม่จึงต้องให้ความสนใจในคุณภาพและปริมาณด้วย เพื่อให้เข้ากับวัยและพัฒนาการ ไม่เช่นนั้นอาจมีปัญหาอื่น ๆ ตามมาอีกได้ เช่น พ่อแม่บางคนให้อาหารเสริมบดละเอียดกับลูกตั้งแต่แรก คือตั้งแต่ 6 เดือน (ซึ่งเป็นวัยที่เริ่มให้อาหารเสริม)ไปจนลูกโต มีฟันขึ้นแล้วในเดือนที่ 8 ซึ่งถึงเวลานั้นลูกต้องเริ่มหัดเคี้ยวบ้างแล้ว แต่เมื่อพ่อแม่ยังให้อาหารบดอยู่ ลูกก็ไม่มีโอกาสจะฝึกเคี้ยว นำมาสู่ปัญหาลูกไม่ยอมเคี้ยวข้าว ต้องบดอาหาร ให้ต่อไปจนโต นี่เป็นปัญหาที่พบบ่อยเหมือนกัน

2. ให้อาหารเสริมทารกบางอย่างไม่ควรเร็วเกินไป

ความเข้าใจผิด 

หมอเด็กหลายท่านเคยเล่าให้ฟังว่า เคยรักษาเด็กทารกที่พ่อแม่พามาหาหมอด้วยอาการปวดท้อง ตรวจไปตรวจมาพบว่าลำไส้และกระเพาะเต็มไปด้วยกล้วยน้ำว้า ถามได้ความว่าแม่เล่นป้อนกล้วยให้ลูกกินตั้งแต่เดือนกว่า ๆ ซึ่งเป็นเวลาที่ยังไม่เหมาะจะให้กินกล้วย เพราะระบบการย่อยของลูกยังย่อยอาหารอื่นที่นอกเหนือจากนมยังไม่ได้ กล้วยที่ถูกป้อนไปก็อัดแน่นอยู่ในท้อง ไม่ย่อย ท้องลูกทั้งแข็ง ทั้งป่อง และลูกร้องโยเยจนต้องพามาหาหมอ  หรือบางรายให้ลูกกินไข่ขาวพร้อม ๆ กับป้อนไข่แดงเมื่อลูกอายุ 4 เดือน ทำให้ลูกเกิดอาการแพ้ ระบบย่อยอาหารของลูกจะย่อยโปรตีนในไข่ขาวได้ง่ายเมื่ออายุ 7 เดือนขึ้นไปค่ะ

สิ่งที่ถูกต้อง 

การให้อาหารเสริมควรให้เมื่อลูกน้อยพร้อมที่จะรับ คือเมื่อระบบทางเดินอาหาร ไต ประสาท และกล้ามเนื้อได้พัฒนาจนสามารถพร้อมที่จะทำหน้าที่แล้ว กุมาแพทย์ แนะนำเมื่อทารกอายุเข้าสู่เดือนที่ 6 เพราะนอกจากต้องดูความพร้อมของระบบย่อยและดูดซึมอาหารแล้ว ยังต้องดูภูมิคุ้มกันของลูกด้วย เพราะสารโมเลกุลใหญ่ ซึ่งยังไม่ถูกย่อย สามารถถูกดูดซึมผ่านผนังลำไส้ของทารกน้อย ทำให้เป็นสาเหตุของการเกิดการแพ้ได้ อย่างที่แพ้ไข่ขาวนั่นแหละค่ะ

นอกจากนี้ก็ต้องดูความพร้อมของระบบไตด้วย นั่นคือไตต้องสามารถขับถ่ายของเสียและทำให้ปัสสาวะเข้มข้นขึ้น เพื่อให้ขับถ่ายของเสียอย่างยูเรียและโซเดียมได้ดี ในเด็ก ๆ ระบบไตยังไม่สามารถทำให้ปัสสาวะเข้มข้นได้ดีนักจนกว่าจะอายุ 1 ปี ซึ่งถึงวัยที่หนู ๆ จะกินอาหารคล้ายผู้ใหญ่ได้แล หากเด็กอายุต่ำกว่า 6 เดือน ได้รับโปรตีนมากเกินไป อาจเกิดทำให้เกิดเลือดเป็นกรดหรือมีไนโตรเจนในเลือดสูงได้ เพราะการขับฟอสเฟสและไนโตรเจนทางปัสสาวะยังทำได้ไม่ดี การให้อาหารเสริมลูกจึงต้องให้อย่างสอดคล้องกับอายุนะคะส่วนระบบประสาทและกล้ามเนื้อนั้น ก็ดูว่า ลูกสามารถนั่งได้ โดยมีสิ่งประคองหลังซึ่งจะช่วยให้การป้อนทำได้สะดวก และลูกสามารถเอื้อมหยิบ จับอาหารได้ดี ขณะเดียวกันก็มองหน้าแม่ได้ถนัดด้วย แกสามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของคอและศีรษะได้ดี ทั้งยังแสดงออกได้ว่าพอใจ ไม่พอใจ หรืออิ่มโดยใช้ศีรษะได้

3. อาหารเสริมทารก ที่ทำจากกล้วย

ความเข้าใจผิด 

พ่อแม่บางคนหาความรู้มาอย่างดีว่า เวลาไหนควรให้ผลไม้อย่างกล้วยกับลูกได้ 4 เดือนเป็นต้นไป เมื่อถึงเวลาก็จัดการป้อนกล้วยให้ลูก ปรากฏว่าลูกท้องผูกอย่างแรง ดูไปดูมาก็พบว่าแม่ครูดกล้วยป้อนลูกไปทั้งลูกเลย!

สิ่งที่ถูกต้อง 

ควรเริ่มเมื่ออายุ6เดือน เด็กบางคนกินกล้วยแล้วอาจท้องผูก แต่บางคนก็ไม่ ถ้าหากกินกล้วยแล้วท้องผูก ลองสำรวจดูซิว่าแม่ครูดเอาไส้กล้วยให้ลูกกินด้วยหรือเปล่า การครูดกล้วยให้ลูกนั้น ต้องครูด เอาเฉพาะเนื้อ ไม่ต้องเสียดายแกน ทิ้งไปได้เลย เพราะย่อยยากค่ะ

4. อาหารเสริมทารก ที่ดีที่สุดไม่ใช่กล้วย 

ความเข้าใจผิด 

พ่อแม่บางคนเข้าใจว่าผลไม้ที่ควรให้เป็นอาหารเสริมลูกนั้น เป็นกล้วยอย่างเดียว (ก็ตำราว่าอย่างนั้นนี่) (ถูก) ที่มีการแนะนำให้ให้กล้วย อาจเป็นเพราะกล้วยเป็นผลไม้ราคาถูก หาง่าย

สิ่งที่ถูกต้อง 

จริง ๆ แล้วบ้านเรามีผลไม้อีกหลายชนิดที่สามารถมาครูดให้ลูกกินได้ ไม่ว่าจะเป็นมะละกอ ฝรั่ง (บดละเอียด) ฯลฯ สามารถให้ลูกลองทานได้ค่ะ เพียงแต่ต้องระมัดระวังความสะอาดกันให้มากสักหน่อย

การให้อาหารแก่ลูกเป็นเรื่องที่ซีเรียสพอสมควร อย่าเร่ง และอย่ารีบป้อนจนเกินไป ทางที่ดีควรเริ่มทีละอย่างเพื่อเป็นการทดสอบการแพ้อาหารชนิดนั้นๆไปด้วย อย่าคิดว่าปู่ย่าตายายก็เลี้ยงมาแบบนี้ เพราะคุณอาจเสียใจภายหลังค่ะ แอดมินฝากทุกบ้านด้วยนะคะ

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่

1. อาหารเด็ก 6 เดือน ลูกวัยหัดหม่ำต้องกินอย่างไร เมนูเด็ก 6 เดือนมีอะไรบ้าง

2. ควินัวเปรี้ยวอมหวาน เมนูสำหรับเด็กวัย 6 เดือนขึ้นไป

3. 10 ผลไม้ย่อยง่ายสำหรับเด็กวัย 6 เดือนขึ้นไป

 เรียบเรียงโดย : Mamaexpert EditorialTeam