” นม “ เป็นอาหารสำคัญสำหรับทารก โดยเฉพาะทารกวัยแรกเกิด – 6 เดือน องค์การอนามัยโลก ( WHO ) และกระทรวงสาธารณสุขของไทย ส่งเสริมให้ทารกดื่มนมแม่อย่างเดียวนาน 6เดือน โดยไม่ต้องป้อนน้ำและอาหารเสริม  จากการศึกษาพบว่า คุณแม่คนไทยเลี้ยงลูกด้วยนมหลากหลายชนิด มีทั้งนมแม่ล้วน นมแม่ควบคู่กับนมผสม นมผสมจากนมวัว นมผสมจากนมแพะ และนมผสมที่ผลิตจากถั่วเหลือง ซึ่งในนมแต่ละชนิดนั้น มีสัดส่วนและมีคุณภาพโปรตีนที่แตกต่างกัน โปรตีนเป็นสารอาหารสำคัญในการพัฒนาร่างกายและสมองของลูกรัก ก่อนเลือกนมให้ลูกคุณแม่ควรทำความรู้จักกับโปรตีนในนมแต่ละชนิด ว่า….มีคุณภาพและคุณสมบัติแตกต่างกันอย่างไร โดยเฉพาะ “เคซีน” และ “เบต้าแลคโตกลอบูลิน” ซึ่งเป็นโปรตีนที่ทำให้เกิดการแพ้

คุณภาพโปรตีนจากน้ำนมแม่

โปรตีนจากนมแม่ จัดเป็นโปรตีนที่ดีที่สุดในโลกสำหรับทารก นมแม่มีกรดอะมิโนที่จำเป็นครบถ้วน นมแม่มีมวลโมเลกุลของโปรตีนเบาย่อยง่าย นมแม่มีเบต้าเคซีน (beta casein ) ที่ทำหน้าที่ทำหน้าที่ในการจับการแคลเซียมและช่วยในการดูดซึมของแคลเซียมในลำไส้ มากถึงร้อยละ 75 ซึ่งสูงที่สุดเมื่อเทียบกับนมชนิดอื่นๆ นมแม่มีแอลฟาเอสวันเคซีน(alpha-s1-casein)  ซึ่งเป็นโปรตีนย่อยยากปริมาณต่ำมาก ทำให้นมแม่ดูดซึมไปใช้บำรุงร่างกายได้ทั้งหมด   ที่สำคัญนมแม่ปราศจากโปรตีนก่อแพ้ หรือ เบต้าแลคโตกลอบูลิน (beta – lactogloburin) ที่เป็นสาเหตุของการแพ้นม

แต่ทั้งนี้และทั้งนั้น ในน้ำนมแม่อาจมีโปรตีนแปลกปลอมเพิ่มเข้ามาได้ กรณีคุณแม่ให้นมบุตรบริโภคผลิตภัณฑ์จากนมสัตว์และถั่วรวมถึงอาหารกลุ่มเสี่ยงในปริมาณมากเกินขนาด ลูกอาจแพ้โปรตีนแปลกปลอมในน้ำนมแม่ได้

คุณภาพโปรตีนจากนมถั่วเหลือง

คุณภาพโปรตีนที่ได้จากนมถั่วเหลืองยังด้อยกว่าโปรตีนในน้ำนมสัตว์ เพราะขาดกรดอะมิโนที่จำเป็นไปคือ เมทไทโอนีน (Methionine) ที่ร่างกายสร้างเองไม่ได้ ต้องได้รับจากการรับประทานอาหารจำพวกเนื้อสัตว์ นม ไข่ เมไทโอนีน มีบทบาทสำคัญในการสังเคราะห์ แอล-คาร์นิทีน (L-carnitine) ซึ่งช่วยในการเผาผลาญไขมัน และถ้าหากได้รับไม่เพียงพอ อาจเกิดการติดเชื้อได้ง่ายเพราะระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ

จากรายงานยังพบว่าในนมถั่วเหลืองมีสารไฟโตเอสโตรเจน (phytoestrogen)สูง ซึ่งปัจจุบันยังสรุปไม่ได้แน่นอนว่า เป็นประโยชน์หรือโทษต่อสุขภาพ การเลี้ยงลูกด้วยนมถั่วเหลืองจึงไม่เป็นที่นิยมสำหรับคุณแม่ในเมืองไทย

คุณภาพโปรตีนจากนมวัว

โปรตีนจากนมวัวเป็นโปรตีนที่มีคุณภาพสูง มีกรดอะมิโนที่จำเป็นครบถ้วน แต่นมวัวมวลโมเลกุลโปรตีนหนัก ย่อยยาก จากการศึกษาพบว่า ในนมวัวมีโปรตีนที่ทำให้เกิดการแพ้มากกว่า 20 ชนิด นมวัวมีเบต้าเคซีน (beta casein ) ร้อยละ 35 มีแอลฟาเอสวันเคซีน (alpha-s1-casein) ซึ่งเป็นโปรตีนย่อยยากปริมาณสูงด้วยเช่นกันร้อยละ 33 นอกจากนั้นพบว่า มีเบต้าแลคโตกลอบบูลิน (beta lactoglobulin)หรือสารก่อแพ้ในปริมาณที่สูงถึงร้อยละ41ซึ่งสูงที่สุดเมื่อเทียบกับนมชนิดอื่นๆ ดังนั้นทารกที่ดื่มนมผสมที่ผลิตจากนมวัว จึงมีปัญหาท้องผูกและแพ้นมบ่อย

คุณภาพโปรตีนจากนมแพะ

โปรตีนจากนมแพะจัดเป็นนมที่มีโปรตีนคุณภาพสูง  มีกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกายครบถ้วน มวลโมเลกุลของโปรตีนเบาและนุ่ม นมแพะมีเบต้าเคซีน(beta casein)ในปริมาณสูงร้อยละ62 ทำให้นมแพะมีการดูดซึม วิตามินและแร่ธาตุที่สูงกว่านมทั่วไปและใกล้เคียงนมแม่ นมแพะมีแอลฟาเคซีน(alpha-s1-casein)ซึ่งย่อยยากในปริมาณที่ต่ำเพียงร้อยละร้อยละ 4 ทำให้โปรตีนของนมแพะ เกาะกันเป็นก้อนโปรตีนนุ่มหรือ CPP (Casein Phosphopeptide) นมแพะมีโปรตีนCPPสูง ช่วยทำให้ร่างกายมีการดูดซึมแคลเซียม เหล็ก และแร่ธาตุต่างๆ ได้ดีขึ้น ทำให้ทารกที่ดื่มนมแพะสบายท้องและขับถ่ายคล่องคล้ายกับดื่มนมแม่ นมแพะมีปริมาณโปรตีนก่อแพ้หรือเบต้าแลคโตกลอบบูลิน(beta lactoglobulin)ต่ำเพียงร้อยละ14 เด็กที่ดื่มนมแพะจึงมีโอกาสแพ้น้อยกว่า

อย่างไรก็ตาม นมแม่ยังคงเป็นนมที่ดีที่สุดสำหรับทารก หากจำเป็นต้องเลือกนมชนิดอื่นให้ลูก คุณแม่ควรมีแนวทางในการเลือกนมที่ดีที่สุดสำหรับลูกรัก เพื่อพัฒนาการของร่างกายและสมองที่สมบูรณ์เต็มศักยภาพ

เรียบเรียงโดย  : Mamaexpert Editorial Team
ขอบคุณข้อมูล : www.dgsmartmom.com