ข่าวสารเรื่องที่วัยรุ่นมีความสัมพันธ์ทางเพศ ก่อนวัยอันควร มีปรากฏให้เห็นในหน้าหนังสือพิมพ์ และเป็นข่าวในทีวี และวิทยุกันบ่อยๆ กระแสสังคมมีความตื่นตัวในเรื่องเพศศึกษากับวัยรุ่น แต่ปัญหาที่สำคัญก็คือ ใครควรจะเป็นผู้ให้ความรู้เรื่องเพศศึกษาแก่วัยรุ่น? คุณพ่อคุณแม่ คุณครูที่โรงเรียน หรือจะให้เด็กวัยรุ่นหาความรู้กันเอง จากเพื่อนและหนังสือต่างๆ และถ้าคุณพ่อคุณแม่จะเป็นผู้ให้ความรู้เรื่องเพศศึกษาแก่ลูกแล้วควรจะมีแนวทางอย่างไร? ก่อนที่จะเริ่มการพูดคุยกับลูกถึงเรื่องเพศศึกษา เราควรจะทราบถึงการพัฒนาการของเด็กในแต่ละช่วงอายุ เพื่อจะได้เตรียมตัว ในการให้ความรู้ในเรื่องเหล่านี้ ได้เหมาะสมกับวัยของเด็ก

คุยเรื่องเพศกับลูกวัย 2-5 ปี

พัฒนาการของเด็กวัยนี้ ลูก เริ่มรู้ว่า มีความแตกต่างทางด้านร่างกาย ระหว่างเด็กผู้หญิง กับเด็กผู้ชาย เริ่มมีความอยากรู้อยากเห็น เกี่ยวกับรูปร่าง และส่วนประกอบของร่างกาย ของเพศตรงข้าม เริ่มแยกแยะบทบาทที่สำคัญ ของแต่ละเพศ และเริ่มแสดงพฤติกรรม และบทบาทของตน ให้สอดคล้องกับเพศที่ตนเองเป็น เด็กอาจจะเริ่ม “เล่น” อวัยวะเพศของตนเอง และสนใจสำรวจดูส่วนสำคัญของเด็กคนอื่นๆ

เรื่องที่คุณพ่อคุณแม่ควรจะนำมาพูดคุย สอน ลูกให้รู้จักส่วนต่างๆ ของร่างกายในเชิงที่เป็นบวก สอนให้ลูกรู้จักที่จะปกป้องตนเอง ไม่ยอมให้คนอื่นๆ มาจับต้องส่วนต่างๆ ของร่างกาย โดยที่ลูกไม่ยินยอม สอนให้ลูกบอกคุณพ่อคุณแม่ ในกรณีที่ลูกถูกคนอื่นจับต้องของสงวน สอนให้ลูกรู้ว่า การพูดเกี่ยวกับเรื่องเพศนี้ ควรจะทำเฉพาะในเวลาที่เป็นส่วนตัวที่บ้าน ไม่ควรพูดในที่สาธารณะ ถ้าลูกชอบที่จะจับเล่นอวัยวะเพศอยู่เสมอๆ ควรสอนให้ลูกรู้ว่าเขาไม่ควรจะทำอย่างนั้นต่อหน้าคนอื่นๆ และไม่ควรทำในที่เปิดเผย แต่คุณไม่ควรจะใช้การลงโทษอย่างรุนแรง หรือพูดขู่ให้เด็กเกิดความกลัวและเข้าใจผิดว่าเรื่องเพศเป็นสิ่งที่ผิดหรือ ต้องห้ามอย่างเด็ดขาด

สิ่งที่ลูกควรจะรู้ในช่วงวัย 5 ขวบนี้ ควร รู้จักชื่อเรียกที่ถูกต้องเหมาะสม สำหรับส่วนอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย ควรเข้าใจความแตกต่างของเพศชาย และเพศหญิงได้ และรู้บทบาทของเพศของตนเอง รู้ว่าตนเองมีสิทธิที่จะปฏิเสธ (right to say “NO”) ต่อการจับต้องส่วนต่างๆ ของร่างกายของเขา ที่กระทำโดยบุคคลอื่น ที่เขาไม่ต้องการ ควรรู้ว่าเด็กทารกเกิดมาได้อย่างไร ควรรู้ว่าคุณพ่อคุณแม่เปิดโอกาสให้เขาถาม หรือพูดคุยเกี่ยวกับเรื่องเพศ ที่เขาอยากรู้ได้เสมอ

คุยเรื่องเพศกับลูกวัย 6-10 ปี

พัฒนาการของเด็กวัยนี้ เริ่ม ใช้คำศัพท์ คำสแลงเกี่ยวกับเรื่องเพศ เริ่มรู้สึกเขินอายมากขึ้น เมื่อพูดเกี่ยวกับเรื่องเพศ เริ่มรู้ว่าเด็กทารกนั้นเกิดมาจากไหน เริ่มอยากรู้ว่าส่วนต่างๆ ของร่างกายนั้น มีการทำงานเป็นอย่างไร และมีหน้าที่อย่างไร เริ่มได้รับรู้เรื่องโรคเอดส์ และอาจจะมีความกังวลว่า ตนเองอาจจะติดเอดส์มาได้

เรื่องที่คุณพ่อคุณแม่ควรจะนำมาพูดคุย อธิบายอย่างง่ายๆ ว่าอวัยวะต่างๆ ที่มีส่วนในการเจริญพันธ์นั้นมีหน้าที่อย่างไรบ้าง พยายามตอบคำถามที่ลูกถามอย่างธรรมดา และเรียบง่าย โดยให้ความรู้ที่ถูกต้อง และตรงไปตรงมา ในวัยนี้ยังไม่จำเป็นต้องอธิบายอย่างละเอียด ทางด้านการแพทย์เกี่ยวกับเรื่องเพศ ให้เด็กเกิดความสับสน สอนลูกเกี่ยวกับเรื่องโรคเอดส์ และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ อย่างง่ายๆ และสอนเรื่องวิธีการป้องกัน

สิ่งที่ลูกควรจะรู้ในช่วงวัย 10 ขวบนี้ ควร รู้เรื่องพื้นฐานของการเจริญพันธ์ของมนุษย์ และพืช หรือสัตว์อื่นๆ (เช่น ดอกไม้กับแมลง ฯลฯ) ควรรู้เรื่องความแตกต่างทางด้านสรีระของร่างกาย ของผู้หญิงกับผู้ชาย ควรรู้ว่าแต่ละเพศมีความแตกต่างกัน ในด้านบทบาทหน้าที่ และการแสดงออกของตนเอง และต่อสังคม เข้าใจความรู้พื้นฐานของโรคเอดส์

คุยเรื่องเพศกับลูกวัย 11 - 12 ปีขึ้นไป

พัฒนาการของเด็กวัยนี้ เด็ก จะเริ่มเข้าสู่ระยะวัยรุ่น เริ่มมีการหลั่งของฮอร์โมนเพศ และอวัยวะเพศเริ่มมีการทำหน้าที่ในการเจริญพันธ์ ได้เหมือนในผู้ใหญ่ เด็กจะมีความวิตกกังวลว่า การเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับร่างกายของเขา จะเป็นอย่างไร และเป็นปกติหรือไม่ จะเริ่มมีการเปรียบเทียบรูปร่าง และส่วนต่างๆของร่างกายของตนเอง กับเพื่อนๆ ในวัยเดียวกัน เริ่มมีความรู้สึกทางเพศ เมื่อมีสิ่งเร้า เริ่มอยากที่จะมี “แฟน”

เรื่องที่คุณพ่อคุณแม่ควรจะนำมาพูดคุย

• ควร ให้ความมั่นใจว่า การเปลี่ยนแปลงต่างของร่างกาย ที่กำลังเป็นไปนี้เป็นเรื่องปกติ และเป็นของธรรมชาติ ที่คนทุกคนจะเป็น ควรบอกให้เด็กทราบล่วงหน้า ถึงการเปลี่ยนแปลงบางอย่าง ที่จะเกิดขึ้นกับร่างกายของเขา ก่อนที่มันจะเกิดขึ้น (เช่น การมีประจำเดือนของเด็กผู้หญิง และการแข็งตัวของอวัยวะเพศ ในตอนที่มีความรู้สึกทางเพศ ของเด็กผู้ชาย และการ “ฝันเปียก”)
• ควรให้เด็กเข้าใจ ถึงการรู้จักระมัดระวังตัว หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ก่อนถึงวัยอันเหมาะสม และเข้าใจถึงประโยชน์ของการรักษาความบริสุทธิ์ไว้กับตัว
• สอน ให้ลูกรู้จักปฏิเสธ ถ้าเกิดมีใครคนใดคนหนึ่ง พยายามชักชวน หรือบังคับให้มีเพศสัมพันธ์ด้วย สอนให้ลูกรู้จัก เรื่องปัญหาการตั้งครรภ์ และการติดเชื้อโรค ที่อาจมาจากการเพศสัมพันธ์
• สอนให้ลูกรู้จักสิ่งที่”ถูก” และ “ผิด” ในเรื่องการมีเพศสัมพันธ์ สอนให้ลูกรู้ว่าเรื่องเกี่ยวกับเพศ ที่เพื่อนๆ มักจะพูดคุยกันให้ได้ยินนั้น มักจะเป็นการคุยโอ้อวด กันมากกว่า ที่จะเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริงๆ

สิ่งที่ลูกควรรู้ในช่วงวัยรุ่น มีความเข้าใจที่ถูกต้อง เกี่ยวกับเรื่องเพศว่า เป็นเรื่องธรรมชาติ และเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต แต่ควรมีเรื่องของความรัก และความรับผิดชอบที่พึงมีให้กันเป็นบรรทัดฐานด้วย รับรู้ว่าการมีความรู้สึกทางเพศนั้นเป็นเรื่องปกติ และความรู้จักที่จะควบคุมความรู้สึกนี้ ให้เหมาะสมกับการแสดงออก ที่ถูกต้องทางสังคม เข้าใจถึง เรื่องการมีประจำเดือน และการ “ฝันเปียก” เข้าใจว่าการมีกิจกรรมทางเพศ ทำให้เกิดความรู้สึกเป็นสุข และในขณะเดียวกัน ก็เป็นการทำให้เกิดการตั้งครรภ์ได้ รู้เกี่ยวกับอันตราย อันอาจเกิดขึ้นจากการมีเพศสัมพันธ์ เช่น การถูกข่มขืน การถูกบังคับให้มีเพศสัมพันธ์แบบผิดปกติ ฯลฯ และรู้จักการป้องกันตนเอง หรือช่วยตัวเองให้หลุดพ้น จากสิ่งเลวร้ายเหล่านี้รู้เรื่องโรคติดต่อ ที่อาจเกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ เช่น โรคเอดส์ ฯลฯ การติดต่อ การป้องกัน และการรักษา

บทความแนะนำเพิ่มเติม

1. พัฒนาการเด็ก แต่ละช่วงวัยพ่อแม่ตอบสนองให้ตรงจุด

2. เคล็ดลับสอนลูกให้ฉลาด สอนลูกให้มีระเบียบวินัย สอนลูกให้เก่ง

3. พฤติกรรมหลอกลูกให้กลัว กระทบต่อพัฒนาการ ลูกพัฒนาการถดถอยได้

เรียบเรียงโดย    : Mamaexpert Editorial Team